مبنا، روش و جایگاه استدلال قضایی

Authors

  • جعفر صادق منش
  • علی فرخی نیا(فرخ شه)
Abstract:

استدلال قضایی استنتاجی است که دادگاه از وقایع موضوع مورد رسیدگی و از خلال دلایل ابراز شده توسط طرفین دادگاه به عمل می‌آورد. از این تعریف چند نتیجه به دست می‌آید: نخست این‌که، این شیوه شباهت تامی با روشی منطقی دارد که در آن با موضوع و محمول که مقدمات قضیه هستند، استنتاج حاصل می‌شود؛ ثانیاً، استدلال قضایی دارای مبانی انکارناپذیری است که تمام مراحل دادرسی را معطوف به خود می‌داند و هر گزاره‌ای بدون عبور از مسیر استدلال را مطرود به شمار می‌آورد؛ ثالثاً، استدلال قضایی محصول روشی است که از علم منطق کمک می‌گیرد و بر اساس ابزارهای موجود در علم منطق، قضایای مجهول را کشف می‌کند؛ رابعاً، معرفت و شناخت هر خواسته‌ای در دعوی، معطوف به استدلال است؛ و خامساً، علم قاضی معطوف به معرفت از طریق استدلال است، نه علم حضوری. موضوعات پیش‌گفته، خطوط بحث این مقاله را تشکیل می‌دهد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

جایگاه سنت در مقام استدلال

این مقاله در مقام آن است با بررسی محورهایی که ‏در دانش های اسلامی می توان از آن ها جایگاه سنت را در ‏مقام استدلال شناخت، نشان دهد سنت در مقام استدلال در ‏تراز قرآن نیست و پس از آن جای دارد. در این مقاله ‏این محورها بر اساس متون حدیثی، دانش نقد حدیث، علم اصول، علم ‏کلام و علم تفسیر شامل؛ ارزیابی حدیث با قرآن، نسخ قرآن با ‏سنت، تفسیر قرآن با حدیث، دلیل اعتبار سنت و ماهیت سنت ‏مورد بررسی قرار می گ...

full text

صورتگرایی در استدلال قضایی(پژوهشی در نسبت بین قیاس قضائی و قیاس صوری)

براساس تلقی مرسوم از اصل تفکیک قوا، وظیفه دادرس صرفاً شناخت ارادة قانونگذار و تطبیق آن بر مصادیق خارجی است. انگیزة دستیابی به امنیت قضایی و وجود برخی عوامل همچون شکل قیاسی استدلال قضایی و لزوم استنتاج تمامی نتایج از قانون موجب گرایش سنتی حقوقدانان به تحلیل قیاس قضایی در قالب یک قیاس صوری شده است . در قیاس صوری یا استدلال استنتاجی تابع منطق صوری ، استدلال روندی ضروری داشته و جز یک نتیجه درست وجود...

full text

جایگاه و ضرورت قضاوت شورایی در تحقّق عدالت قضایی

منصب قضاوت از مناصب بسیار مهم است که به سبب توجه و عنایت ویژه ای که دین مبین اسلام و شارع مقدس به حفظ حقوق و کرامت انسان ها دارد دارای جایگاه خطیری است. در عصر حاضر، با پیشرفت روزافزون جوامع بشری و وسعت و تحول مناسبات حقوقی میان افراد و ضرورت وجود یک رویکرد عادلانه قضایی، طبیعتاً امر قضا را به چالشی مهم و اساسی فراخوانده است. گسترش بیش از پیش جوامع، تحول روابط حقوقی، توسعه اینترنت و تجارت های ال...

full text

جایگاه سیاست گذاری قضایی و قانون برنامه ششم توسعه

سامان دهی به نهاد دادگستری و نظام مند نمودن امر قضا از دوران مشروطه جزء اصلی ترین مسائل مورد توجه دولت ها در ایران به شمار می رود. در این راستا در جمهوری اسلامی ایران، مسأله سیاست گذاری و به تبع آن سیاست گذاری قضایی در پرتو اصل یکصد و دهم قانون اساسی و تکلیف به تعیین سیاست های کلی نظام، مورد توجه قرار گرفته است. قوانین برنامه، مهم ترین ابزار برای اجرای سیاست های کلی نظام هستند و از این منظر انط...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 76  issue 79

pages  213- 238

publication date 2012-09-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023